Wellness 
Fitness 
Voeding 
Schoonheid 
Wellness 
Geschreven door Malina Mancas 
822 weergaven 
Immuniteit is het vermogen van het organisme om zichzelf te beschermen tegen verschillende infecties en kwaadaardige tumoren, en in officiële taal - het vermogen om zijn biologische identiteit te behouden.De belangrijkste taak van het immuunsysteem is om “eigen” en “vreemde” te herkennen en het organisme te ontdoen van gevaarlijke vreemde moleculen/stoffen/ziekteverwekkers en van de eigen pathologisch veranderde cellen.
Alles wat op de een of andere manier afwijkt van de normale cellen van het lichaam, wordt door het immuunsysteem gezien als antigenen en er wordt een echte strijd tegen gevoerd. Hoe dit gebeurt, wat immuniteit is en waarom het afneemt bij kinderen en volwassenen, of het nodig is om het te herstellen na een ziekte en hoe je dit op de juiste manier doet - lees je in ons artikel.
Waarom is immuniteit zo belangrijk?
Als het immuunsysteem niet zou werken, zou het kind direct na de geboorte sterven bij het eerste contact met virussen en bacteriën. Er zijn miljoenen micro-organismen om ons heen die ziekte of de dood kunnen veroorzaken. Om dit te voorkomen heeft het menselijk lichaam een “meerlagige afweer” ontwikkeld die de meeste infecties kan voorkomen - maar alleen als het goed werkt.
Hoe werkt het immuunsysteem? In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, draait immuniteit niet alleen om antilichamen. Het immuunsysteem beschermt het lichaam met behulp van:
- fysieke barrières (huid, slijmvliezen van de luchtwegen en het urogenitale stelsel, maagdarmkanaal);
- speciale “antiseptische stoffen” (antimicrobiële peptiden defensinen, melkzuur en vetzuren in de afscheiding van zweet- en talgklieren die de groei van bacteriën remmen, lysozym, lactoferrine);
- “afweercellen” (intraepitheliale lymfocyten, antigeen-presenterende Langerhanscellen, mestcellen, fagocytische lymfocyten);
- antilichamen.
En immuniteit zelf bestaat in aangeboren en verworven vorm. Om in actie te komen, heeft aangeboren immuniteit geen voorafgaand contact met de microbe of immunologisch geheugen nodig - het werkt vanaf de eerste seconden van het leven van het kind. Het wordt gevoed door verschillende soorten cellen:
- neutrofielen, monocyten, macrofagen - absorberen antigenen en vernietigen ze;
- polymorfonucleaire leukocyten en mononucleaire cellen (cellen met één kern) - zetten het ontstekingsproces in gang door speciale stoffen af te geven (ontstekingsmediatoren);
- natural killer cellen - deze zijn effectief tegen virussen en tumoren.
Bij verworven immuniteit ligt de zaak iets gecompliceerder. Eerst moet het lichaam “kennismaken” met de infectie, vervolgens antilichamen ontwikkelen (deze werken alleen tegen bepaalde microben), de infectie vernietigen en het belangrijkste - deze onthouden voor de volgende bijeenkomsten.
Verworven immuniteit kan hardnekkig en zelfs levenslang zijn (waterpokken worden bijvoorbeeld in de regel maar één keer ziek), maar helaas is het voor de meeste veel voorkomende virale infecties snel “afgelopen”. Daarom kunnen volwassenen en kinderen van jaar tot jaar ziek worden van rinitis, faryngitis en andere acute luchtweginfecties.
Waarom kan de immuniteit afnemen?
Soms gebeurt het dat het immuunsysteem niet goed werkt vanaf de geboorte van het kind - in dit geval stellen artsen “primaire immunodeficiëntie” vast. Dit is niet altijd een oordeel - het slecht functioneren van bepaalde delen van het immuunsysteem kan leiden tot iets vaker voorkomende infecties dan bij gezonde kinderen. Maar er zijn ook extreem ernstige primaire immunodeficiënties, zoals de aglobulinemie van Bruton, het syndroom van Di Giorgi en het syndroom van Wiskott-Aldrich, die zonder de juiste behandeling snel tot de dood kunnen leiden.
Veel vaker komt echter secundaire immunodeficiëntie voor - een storing van het immuunsysteem veroorzaakt door bepaalde factoren. Dit kunnen zijn:
- ernstige systemische ziekten;
- eerdere virale of bacteriële infecties
- terugkerende infecties;
- operaties;
- slechte, onevenwichtige voeding, ondervoeding, misbruik van extreme diëten, verhongering;
- constante stress, psycho-emotionele spanning;
- slaapstoornissen;
- slechte gewoonten;
- bloedarmoede;
- zittende levensstijl of juist overmatige lichamelijke inspanning met chronische overbelasting en zelfs fysieke uitputting;
- gevorderde leeftijd;
- gebruik van bepaalde medicijnen (glucocorticoïde hormonen, methotrexaat, antineoplastische geneesmiddelen, andere immunosuppressiva);
- ziekten van het spijsverteringskanaal.
Maar lang niet altijd worden frequente ziekten geassocieerd met een verminderde werking van het immuunsysteem. Bijvoorbeeld, bij 50% van de kinderen met terugkerende infecties (tot 12 keer per jaar) laat het onderzoek geen afwijkingen zien, en eindeloze ARVI worden geassocieerd met externe factoren - school, kleuterschool of vaak zieke broers en zussen.
In 30% bevestigen artsen atopie - dat wil zeggen, een allergische diagnose. Zo wordt allergische rinitis vaak verward met een gewone terugkerende loopneus, en soms met sinusitis, bronchitis en zelfs longontsteking (als het slijm dat in grote hoeveelheden stroomt een sterke hoest veroorzaakt).
Slechts 20 procent van de kinderen heeft vaak infecties als gevolg van ernstige chronische ziekten (bijv. taaislijmziekte), medicatie, misvormingen of immunodeficiënties.
Een vrij ongebruikelijke oorzaak van frequente 'ziekte' bij een kind is het syndroom van Munchausen bij de moeder (vader) of verzorger. In dit geval worden alle symptomen meestal uit de woorden van een volwassene opgetekend en in het ziekenhuis wordt de jonge patiënt onmiddellijk beter. Het syndroom van Munchausen is zeldzaam, maar het is belangrijk om eraan te denken - vooral als een kind dat volgens de onderzoeksresultaten absoluut gezond is, eindeloos “ziek” is.
Bij volwassenen kunnen frequente infecties in verband worden gebracht met alle bovenstaande factoren, maar vaker - met systemische of chronische ziekten, bloedarmoede, het nemen van medicijnen, anatomische afwijkingen, slechte gewoonten.
Hoe de immuniteit snel herstellen na ziekte of antibiotica?
Het immuunsysteem heeft lang niet altijd versterking, herstel of ondersteuning nodig. Zelfs als het kind constant ARVI “pakt”, maar in de periode tussen twee ziektes gezond, actief en alert is - hoef je niets te doen. Op deze manier raakt het lichaam vertrouwd met nieuwe antigenen en kan het immuunsysteem ze met succes aan.
Bij volwassenen is de situatie anders. Hun immuunsysteem is in de kindertijd al lang vertrouwd geraakt met nieuwe microben, dus frequente acute virale infecties van de luchtwegen zouden zeker alarmerend moeten zijn. In zo'n situatie is het eerste waar je aan moet denken niet hoe je de immuniteit kunt herstellen, maar waarom deze verzwakt is. Dit moet worden behandeld door een arts (huisarts of therapeut).
Maar er is een andere situatie - een tot nu toe gezond persoon begint na een ernstige ziekte of operatie plotseling vaak ziek te worden. Waarom gebeurt dit?
Bij een langdurige ziekte put het lichaam zijn bronnen uit - ook het immuunsysteem. In het begin produceert het actief T- en B-lymfocyten, neutrofielen en immunoglobulinen (antilichamen), maar na verloop van tijd worden de mogelijkheden verminderd. In de geneeskunde bestaat er zelfs een concept van “superinfectie” - wanneer cellen die geïnfecteerd zijn met een ziekteverwekker door het zwakke immuunsysteem worden geïnfecteerd met een andere ziekteverwekker.
Het gebeurt vaak dat virussen eerst het lichaam binnendringen, de immuniteit verzwakken en “het stokje doorgeven” aan bacteriën. Een typisch voorbeeld is bacteriële longontsteking, die optreedt tegen de achtergrond van een ernstige virusinfectie.
Er zijn ook virussen die het immuunsysteem selectief aanvallen:
- Epstein-Barr virus;
- cytomegalovirus;
- humaan T-lymfotroop virus;
- HIV.
Andere ziekteverwekkers tasten het immuunsysteem niet direct aan, maar drukken het indirect - dit zijn griep- en herpesvirussen, de meeste bacteriën, sommige wormen en protozoa.
Weefselschade en langdurige ontstekingen dragen ook bij aan de uitputting van de afweer van het lichaam (soms blijven ontstekingsmarkers lange tijd in het bloed aanwezig - bijvoorbeeld na griep, covitis en andere infecties). Ziekten verhogen oxidatieve processen, waardoor vrije radicalen zich ophopen in het bloed en oxidatieve stress toeneemt. Dit heeft een verwoestend effect op de cellen van het hele organisme en vooral op het immuunsysteem.
De stress waarmee iemand wordt geconfronteerd tijdens een ernstige ziekte of operatie mag niet worden onderschat. Als reactie daarop wordt het hormoon cortisol geproduceerd, en dat heeft een immunosuppressief effect - het onderdrukt het immuunsysteem.
En natuurlijk kan tegen de achtergrond van ziekte de immuniteit verzwakken door een verhoogde consumptie van energie, voedingsstoffen, vitaminen en door de invloed van geneesmiddelen - bijvoorbeeld antibiotica. Dit lijkt verrassend, want antibacteriële medicijnen zijn bedoeld om de infectie te vernietigen, maar ze kunnen het lichaam op andere manieren beïnvloeden:
- het verstoren van de darmflora en de gezondheid van de darm. In de kronkeldarm bevinden zich organen van het immuunsysteem - Peyer's plaques, en in de dikke darm leven bacteriën die nuttige vitaminen B en K produceren, die “verantwoordelijk” zijn voor een normale immuniteit;
- remmen de activiteit van neutrofielen en macrofagen - cellulaire immuniteit;
- de productie van cytokinen - stoffen die het immuunsysteem “coördineren” - verminderen;
- de algemene gezondheid van het organisme verslechteren door bijwerkingen.
Aangezien de immuniteit na ziekte en de behandeling ervan om verschillende redenen kan lijden, kan ze ook op verschillende manieren hersteld worden - door dieet, rust, fysieke activiteit of medicatie.
Hoe de immuniteit van volwassenen en kinderen versterken zonder medicatie
De immuniteit snel herstellen na ziekte en/of antibiotica - een moeilijke taak, en soms erg moeilijk om te volbrengen. Daarom is het beter om de immuniteit te versterken zodra iemand ziek wordt, of beter nog - daarvoor.
Speciale aandacht moet worden besteed aan voeding. Natuurlijke “helpers” zijn groenten, fruit en andere producten die rijk zijn aan vitaminen, mineralen en antioxidanten. Daarnaast is het noodzakelijk om te letten op de balans van het dieet, want tijdens de ziekteperiode neemt de consumptie van zowel koolhydraten en eiwitten als vetten toe.
Een goede voeding “voor immuniteit” moet noodzakelijkerwijs bronnen bevatten van:
- vitamine A - wortelen, zoete aardappelen, pompoen, spinazie;
- B-vitamines - groenten, tomaten, erwten, kool, boekweit, havermout, tarwebrood, noten, paddenstoelen, rozenbottels, vlees (rundvlees), zuivelproducten, vis, lever;
- vitamine C - citrusvruchten (sinaasappels, citroenen, grapefruit), kiwi, broccoli, paprika's, aardbeien;
- vitamine D - wordt grotendeels in de huid aangemaakt onder invloed van de zon, maar in de herfst en winter zijn zalm, makreel en eieren ook nuttig;
- vitamine E - plantaardige oliën, noten (vooral amandelen) en zaden;
- ijzer - rood vlees, lever, boekweit, appels, linzen;
- zink - zeevruchten (oesters, garnalen), pompoenpitten, noten;
- antioxidanten - bosbessen, rode kool, granaatappel, spinazie, rode bieten en pure chocolade;
- flavonoïden - groene thee, citrusvruchten, cacao, bosbessen;
- Omega-3 vetzuren - vette vis (zalm, makreel, sardines), lijnzaad, chiazaad, walnoten en visolie;
- eiwitten en nuttige aminozuren - vlees, gevogelte, vis, eieren, peulvruchten, sojaproducten (tofu, tempeh), noten en zaden.
Lichaamsbeweging en immuniteit
Lichaamsbeweging is een geweldige manier om de immuniteit van kinderen en volwassenen te verhogen, maar alleen als ze gezond zijn. Tijdens of na een ernstige ziekte moet het lichaam de tijd krijgen om te herstellen en de ijver enigszins te “temperen”. Artsen zeggen vaak dat rust het beste medicijn is, en dit geldt ook voor het immuunsysteem.
Dit betekent echter niet dat je in bed moet blijven liggen. Lichte en gematigde activiteit met een geleidelijke toename van de belasting activeert de bloedsomloop en stofwisselingsprocessen, herstelt de vitaliteit en normaliseert het immuunsysteem. Het belangrijkste is dat je niet overdrijft en het lichaam niet overbelast: zoals hierboven vermeld is fysieke stress slecht voor het immuunsysteem.
Volksremedies om immuniteit te herstellen
Populaire volksremedies voor het herstellen en versterken van de immuniteit zijn onder andere:
- Knoflook - het bevat weliswaar de antimicrobiële stof allicine, maar de waarde van deze groente wordt overdreven. Toch kunnen 1-2 teentjes knoflook in voedsel waarschijnlijk geen kwaad;
- honing en propolis - uitstekende “immune” middelen, als iemand er niet allergisch voor is;
- Duindoorn, rozenbottel, citroen - ze zijn onmisbaar bij de bereiding van nuttige en smakelijke drankjes;
- Echinacea - in de volksgeneeskunde wordt een afkooksel van het kruid beschouwd als een effectieve remedie om de immuniteit te versterken.
Nuttige supplementen “voor immuniteit
Als de arts ziet dat het organisme van de patiënt verzwakt en uitgeput is, kan hij nuttige supplementen aanbevelen om de immuniteit snel te herstellen:
- vitaminen en mineralen;
- adaptogenen;
- probiotica.
Vitaminen (A, B, C, D, E) en mineralen (ijzer, zink en andere) kunnen afzonderlijk worden ingenomen of als kant-en-klare vitamine- en mineralencomplexen “voor immuniteit”. De beste remedies in een bepaalde klinische situatie kunnen alleen door een arts worden gekozen.
Adaptogenen (ginseng, echinacea, eleutherococcus) moeten ook voorgeschreven worden door een arts, omdat er bepaalde indicaties en contra-indicaties zijn voor het gebruik van deze middelen.
Over probiotica zijn de meningen van artsen verdeeld. In het verleden werden ze altijd voorgeschreven als iemand antibiotica nam - met eerstgenoemde als behandeling. De moderne geneeskunde stelt echter dat probiotica alleen moeten worden gebruikt als ze echt nodig zijn - bijvoorbeeld bij antibiotica-geassocieerde diarree. Het gebruik van probiotica voor “immuunversterking” is nog niet erg wijdverspreid, maar hun positieve effecten op het immuunsysteem zijn in sommige onderzoeken vastgesteld .
Let op: tijdens en na ziekte raden artsen een hoge inname van voedingsprobiotica (kefir, yoghurt, kimchi, miso, zuurkool) en prebiotica (bananen, asperges, havermout) aan - maar alleen als ze goed worden verdragen.
Hoe kan de immuniteit van een kind worden hersteld?
Kinderen hebben minder kans op chronische of systemische ziekten dan volwassenen, maar hun immuunsysteem werkt non-stop door blootstelling aan nieuwe bacteriën en virussen. Maar meestal is het mogelijk om de immuniteit van het kind te herstellen en te versterken zonder medicatie. Het belangrijkste is om niet te vergeten:
- Een uitgebalanceerd dieet dat rijk is aan vitaminen, mineralen en antioxidanten;
- voldoende lichaamsbeweging (beweegspelletjes, sport) en frequente buitenactiviteiten;
- voldoende slaap (minstens 9-10 uur voor schoolkinderen en 10-12 uur voor baby's);
- een goede dagelijkse routine, voldoende rust (studeren is niet het belangrijkste in het leven);
- psycho-emotioneel comfort;
- verharding - hiermee moet vanaf de geboorte worden begonnen;
- persoonlijke hygiëne (bijv. vaak handen wassen);
- vermijden van contact met zieke mensen/kinderen (zelfs het gezondste kind verzwakt zijn immuunsysteem als de ene ziekte na de andere herhaald wordt).
Let op: indien nodig kan een kinderarts vitamine- en mineralencomplexen voor kinderen aanbevelen om de immuniteit te herstellen.
Ziektepreventie en versterking van het immuunsysteem
Hoe sterker het immuunsysteem, hoe minder vaak iemand ziek wordt - en omgekeerd. Daarom is het nodig om voortdurend voor de gezondheid van het immuunsysteem te zorgen - en voor dit doel is het niet nodig om dure immunostimulerende middelen en immunomodulerende middelen te kopen. Bovendien kan ongecontroleerd gebruik van dergelijke geneesmiddelen zeer schadelijk zijn voor het lichaam. Nuttige “gewoonten” om je immuniteit op een behoorlijk niveau te houden zijn:
- goede voeding;
- actieve levensstijl;
- verharding (het kan geen kwaad voor volwassenen);
- afzien van slechte gewoonten (een glas rode wijn bij het avondeten is toegestaan);
- tijdige rust en vakantie;
- adequate behandeling van infectie- en aanverwante ziekten.
Het is ook belangrijk om het aantal virusinfecties te verminderen die de toestand van het immuunsysteem negatief kunnen beïnvloeden. Hiervoor is het nodig om contact met zieke mensen te vermijden, vooral tijdens infectie-uitbraken/epidemieën, persoonlijke beschermingsmiddelen te gebruiken, hygiëne niet te vergeten en - indien nodig - je te laten vaccineren.
Vaccinaties versterken natuurlijk niet de lichaamseigen immuniteit, maar ze stimuleren wel de aanmaak van bepaalde antilichamen en beschermen in de meeste gevallen tegen specifieke ziekten.
We wensen je een uitstekende immuniteit en een goede gezondheid!
Vorig artikel 
